Foça M.Ö 8.yy da İyon yerleşimi olarak kurulmuştur. Ayolis konfederasyonu üyesidir. 
Phokaialılar tarihte ilk sikkeyi sikkeyi bastrılaranlardan biri olarak bilinir. Phokaialılar ayrıca usta denizci, iyi ticaret erbabı ve kolonist olarak da bilinirler. 
Şehir, Pers döneminde önemini yitirmiş, 1455 yılında Osmanlı hakimiyetine girmiştir.

Antik dönemden kalan kral mezar anıtı ile okul kalıntıları görmeye değer tarihi eserlerdir.

Efsaneye göre, gemiler rüzgarlı havada Siren Kayalıkları bölgesinden geçerken, kayalıklardan ıslıklar gelirmiş, denizciler, Deniz Kızının kendilerini çağırdığını sanıp denize atlarlarmış. Kaptanlar, bu bölgeden geçerken gemicilerin kulaklarını tıkarmış.

Foça, Akdenz foklarının yaşam alanıdır, koruma altındadır.

Yarımadadaki Kale, Geneviz dönemine aittir, Osmanlı döneminde restore edilmiştir.